KİM NE KADAR BÜYÜDÜ?
SERMAYE BÜYÜDÜ EMEK KÜÇÜLDÜ!
- Türkiye büyüyor ancak asıl üretici güç olan işçiler büyümeden payını alamıyor!
- 2020 1. çeyrekte emeğin payı yüzde 39,1 iken 2022 1. çeyrekte yüzde 31,5’e düştü.
- Sermaye payı 2020-2022 arasında yüzde 41,7’den yüzde 47,6’ya çıktı.
- 2022 1. çeyrekte cari fiyatlarla sermaye gelirleri yüzde 88 artarken emek geliri yüzde 59,7 arttı.
- Sermaye ortama büyümeden daha hızlı büyürken, emek ortalama büyümenin çok altında kaldı.
- Sermaye gelirleri 2 yılda emeğin 2 katı kadar arttı.
- 2 yıl içinde emeğin pastadaki payı yüzde 20 civarında azaldı.
- Covid-19, yüksek enflasyon ve ekonomik kriz bölüşüm ilişkilerini kötüleştirdi.
TÜİK “Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSHY) 1. Çeyrek Ocak-Mart 2022” sonuçlarını 31 Mayıs 2022’de açıkladı.
TÜİK’e göre GSYH, enflasyondan arındırılmış, zincirlenmiş hacim endeksi olarak 2022 yılı birinci çeyrek ilk tahminine göre bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 7,3 arttı. Emeğin GSYH içindeki payı yüzde 31,5’e düşerken, sermayenin payı yüzde 47,6’ya çıktı.
Gayrisafi yurt içi hasıla (gelir yöntemiyle cari fiyatlarla) 2022 1’inci çeyrekte (Ocak-Mart, 2022) bir önceki yılın aynı dönemine göre (enflasyondan arındırılmamış olarak) yüzde 79,5 oranında arttı. Aynı dönemde işgücü ödemeleri yüzde 59,7 artarken, net işletme artığı yüzde 88 oranında arttı.
2020 yılını 100 kabul ettiğimizde GSYH (cari fiyatlarla) 100’den 232’ye çıkarken, emek gelirleri 100’den 184’e çıktı. Böylece iki yılda toplam emek gelirleri parasal olarak yüzde 84,1 oranında artmış oldu. Aynı dönemde sermaye gelirleri ise 100’den 261’e yükselerek yüzde 161 oranında arttı. Sermaye gelirleri parasal olarak emeğin iki katı kadar artmış oldu.
2021 ve 2022 yıllarında üst üste emek geliri ortalama GSYH büyümesinin oldukça altında kalırken sermaye geliri ortalama GSYH büyümesinin çok üzerinde arttı. Bu durum gelirin sınıfsal dağılımını kötüleştirdi.
Öte yandan Covid-19 salgınının bölüşüm ilişkilerini kötüleştirdiğini söylemek mümkündür. GSYH’den emeğin ve sermayenin aldığı pay 2020’den bu yana açılma eğilimi gösteriyor.
Araştırma bültenine PDF formatında ulaşmak için: http://arastirma.disk.org.tr/?p=8793