DİSK-AR tarafından hazırlanan Asgari Ücret 2020 Raporu İstanbul’da düzenlenen bir basın toplantıyla kamuoyuna sunuldu.
3 Aralık 2019, salı günü düzenlenen toplantıya DİSK Genel Başkanı Dr. Arzu Çerkezoğlu, DİSK Genel Sekreteri Cafer Gonca, DİSK Yönetim Kurulu üyesi Kamber Saygılı ile DİSK üyesi sendikaların yönetici ve temsilcileri katıldı.
DİSK Genel Başkanı Çerkezoğlu asgari ücretin belirlenmesi sürecini devletin toplumla yaptığı “en büyük toplumsal sözleşme” olarak tanımlayarak, “Şirket kurtarmalara, işveren teşviklerine devasa kaynakların ayrıldığı bir ortamda kimse işçilere ‘fedakârlık’ tavsiyesinde bulunmasın” dedi.
Çerkezoğlu hem geçim ücretini hem de milli gelir artışını dikkate alındığında 2020 yılı asgari ücretinin “en az” net 3 bin 200 TL olması gerektiğini söyledi ve şu talepleri dile getirdi:
- Asgari ücret hesabında uluslararası standartlara uyulmalı ve işçinin ailesi de dikkate alınmalıdır.
- Asgari ücret toplu pazarlık yoluyla saptanmalıdır.
- Asgari ücret tespitine ilişkin 131 Sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
- Asgari ücret tespit komisyonunda kadın temsili sağlanmalıdır.
- TÜİK hesabı asgari ücret saptanmasında alt sınır olmalıdır.
- Asgari ücret net ve AGİ hariç hesaplanmalıdır.
- Bütün işçi ve memurlar için tek asgari ücret saptanmalıdır.
- Asgari ücret geçim ücreti olmalıdır.
- Yeniden değerleme artış oranından daha az asgari ücret artışı olamaz.
- Asgari ücret artışında hedeflenen enflasyon oranları esas alınamaz.
- Asgari ücret tespitinde geçim koşulları ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır.
- Asgari ücret yıllık olarak hesaplanmalı, tümüyle vergi dışı bırakılmalıdır.
- Asgari ücretin tespitinde bütün işçi konfederasyonlarına katılım hakkı sağlanmalı, Asgari Ücret ulusal ölçekli bir toplu pazarlıkla belirlenmeli ve uyuşmazlık durumunda grev hakkını da içermelidir.
DİSK-AR raporundan satır başları:
Asgari ücret ortalama ücret haline geliyor. Ortalama ücret ve maaş geliri 2006’da asgari ücretin 2 katı iken, 2018’de 1,6 katına geriledi.
Kadınların ortalama ücreti asgari ücrete daha yakındır. 2006’da kadınların aylık ortalama ücret ve maaş geliri asgari ücretin 1,81 katı iken, 2018’de 1,38 katı düzeyine geriledi.
1 Milyon 800 bin işçi asgari ücretin altında ücretle çalışıyor. Asgari ücret ve civarı ücret alanların sayısı 10 milyon.
Türkiye Avrupa’nın en düşük ücretli ülkelerinden biridir. Türkiye’den daha düşük asgari ücrete sahip ülkeler Sırbistan, Bulgaristan ve Arnavutluk’tur. 2009’da Türkiye’den düşük asgari ücrete sahip 11 ülke varken, 2019’da bu sayı 3’e düşmüştür.
Asgari ücret maliyetinin yüzde 51’i vergi ve kesintilere gitmektedir. Asgari ücretin görünen-görünmeyen, dolaylı-dolaysız kesintilerini dikkate aldığımızda işçinin eline asgari ücret maliyetinin sadece yüzde 49’u net gelir olarak geçmektedir.
Maliyeti 3.006 TL olan asgari ücretten dolaylı-dolaysız vergi ve kesinti yoluyla 1.537 TL devlete giderken, işçinin harcanabilir net geliri AGİ hariç 1.469 TL, AGİ dahil 1.661 TL olmaktadır.
Asgari ücret döviz karşısında da ciddi bir erimeyle yüz yüze. 2008’de 371 ABD doları olan net asgari ücret, 2016’da 430 ABD doları düzeyine çıktı, ekonomideki istikrarsızlık sonucu 2019 itibariyle 357 ABD doları ile 2008 krizi sonrası düzeye geriledi.
DİSK-AR 2020 Asgari Ücret Raporu için tıklayınız:
This post is also available in: Türkçe