- Fiyatlar artmaya devam ediyor
- AKP enflasyonu 28 puan yükseltti
- Resmi enflasyon gelir gruplarının alım gücünü yansıtmıyor. DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre emeklilerin ve dar gelirlilerin enflasyonu yüzde 91-105 bandında seyrediyor.
- 2005’ten bu yana TÜFE 1.089 puan, gıda fiyatları endeksi 1.546 puan yükseldi.
TÜFE’deki (2003=100) değişim 203 Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 6,65, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 57,68 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 72,45 olarak gerçekleşti.
TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarını yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 71 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 90,5 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 77,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 91,5, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 104,8 olarak gerçekleşti.
Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 77,1 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 57,3 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 114,9 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 57,3 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
TÜİK’e göre Yurt İçi-Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100) ise 2023 Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 4,15 puan artarak yıllık yüzde 86,46 olarak gerçekleşti. TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makas Ocak 2023’te 28,78 puan olarak gerçekleşti.
Enflasyon artmaya devam ediyor. Aralık 2002’de yüzde 29,7 olan enflasyon oranı Ocak 2023’te yüzde 57,68 oldu. Böylece AKP Hükümeti enflasyonu 28 puan artırdı.
TÜFE ve gıda fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 yılında 114 olan TÜFE, 2023’te 1.203’e yükseldi. 2005’te 112 olan gıda fiyatları endeksi ise 2023’te 1.628’e yükseldi. Böylece 2005’ten bu yana TÜFE 1.089 puan, gıda fiyatları endeksi 1.546 puan arttı. 2005’te yüzde 9,2 olan enflasyon oranı 2023’te yüzde 57,7 oldu. 2005’te yüzde 6,8 olan gıda enflasyonu ise 2023’te yüzde 71’e yükseldi.
Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. 2005 Ocak’ta gıda fiyatları endeksi ortalama fiyatlar endeksinden 2 puan düşükken 2023 Ocak’ta 455 puan yüksek seyretmektedir.
Metodolojik not: Dar gelirlilerin ve emeklilerin gıda enflasyonu hesabında, TÜİK’in gelire göre tüketim harcamasının ve temel gelir kaynağının hanehalkı tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı (2019) verileri ile ana harcama gruplarına göre TÜFE verileri esas alındı.
This post is also available in: Türkçe