Çalışma hakkı sosyal bir haktır ve sosyal devletin temel ilkeleri arasındadır. Her yurttaş yaşamını sürdürmek için çalışabilmeli, baskı ile çalışması engellenmemelidir. Aynı zamanda devlet, çalışma hakkının uygulanabilmesi ve yurttaşların faydalanabilmesi için gerekli koşulları sağlamalıdır.
Çalışma hakkı ne olursa olsun bir işe sahip olmak değildir. Bu köleliği ve insana yakışmayan çalışma biçimlerini karşımıza çıkarır. Çalışma hakkı, çalışma ortamı ve koşulları ile tamamlanır. Çalışma ortamı ve koşulları insana yakışır şartlar içermelidir. Çalışma hakkı ancak bu şartlar sağlandığı zaman anlam kazanır. İş güvencesi, işçi sağlığı ve güvenliği, izin hakkı, kayıt içi çalışma, sosyal güvenlik gibi şartlar olmazsa olmazdır.
Anayasanın 49. Maddesine göre, “Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları korumak, çalışmayı desteklemek ve işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak için gerekli tedbirleri alır.”
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
Madde 23
1. Her şahsın çalışmaya, işini serbestçe seçmeye, âdil ve elverişli çalışma şartlarına ve işsizlikten korunmaya hakkı vardır.
2. Herkesin, hiçbir fark gözetilmeksizin, eşit çalışma karşılığında eşit ücrete hakkı vardır.
3. Çalışan her kimsenin kendisine ve ailesine insanlık haysiyetine uygun bir yaşayış sağlayan ve gerekirse her türlü sosyal koruma vasıtalarıyla de tamamlanan âdil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.
4. Herkesin, menfaatlerinin korunması için sendikalar kurmaya ve bunlara katılmaya hakkı vardır.
Madde 24
Her şahsın dinlenmeye, eğlenmeye, bilhassa çalışma müddetinin mâkul surette tahdidine ve muayyen devrelerde ücretli tatillere hakkı vardır
Avrupa Sosyal Şartı’nda çalışma hakkı şöyle tanımlanmıştır.
“1-Tam İstihdamı gerçekleştirmek amacıyla olabildiğince yüksek ve istikrarlı bir istihdam düzeyine ulaşmayı ve bu düzeyi korumayı başta gelen amaç ve sorumluluklardan biri saymayı;
2-Çalışanların özgürce edindikleri bir işle yaşamlarını sağlama haklarını etkili biçimde korumayı;
3-Tüm çalışanlar için iş bulma hizmetleri kurmayı ya da sürdürmeyi;
4-Uygun mesleğe yönelme, eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerini sağlamayı ya da teşvik etmeyi taahhüt eder”. (Böl.II, Madde 1)