Türkiye’de geniş tanımlı işsizlik oranı Avrupa Birliği’nin üç katı!

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2025 2. çeyrek (nisan, mayıs, haziran) dönemine ait Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 19 Ağustos 2025’te yayımlandı. Bilindiği gibi TÜİK, Mart 2021’den beri aylık ve üç aylık verileri ayrı ayrı açıklıyor. Aylık veriler daha sınırlı iken üç aylık veriler daha geniş bir kapsama sahiptir. Öte yandan, çeyreklik verilerin üç ayı kapsıyor olması sebebiyle, çeyreklik yayımlanan işsizlik ve istihdam verileri, aylık verilerden farklılıklar göstermektedir. Üç aylık veriler aylık verileri geriden takip etmektedir.

TÜİK’in resmi istihdam oranı 2025 2. çeyrekte yüzde 49,2 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 33,9 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 32,3 iken KATİ oranı yüzde 19,7 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 66,4 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 48,4 olarak hesaplandı.

DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15+ yaş) 66,3 milyon kişinin sadece 22,5 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 33,5 milyon kadının sadece 6,6 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda (KATİ), çalışma çağındaki 32,8 milyon erkeğin ise 15,9 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda yer alıyor. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor.

TÜİK’e göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre, 106 bin kişi artarak 2025 2. çeyrekte 3 milyon 34 bin olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2025 2. çeyrekte 13 milyon 15 bin olarak hesaplandı.

TÜİK tarafından 2025 2. çeyrekte yüzde 8,6 olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre 0,3 puan yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmış âtıl işgücü (geniş tanımlı işsizlik) oranı ise 2025 yılı 2. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 3,5 puan artışla yüzde 32 olarak açıklandı.

AB ortalamasında 2025 1. çeyrek itibarıyla dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 5,7 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 10,9’dur. AB ortalamasında dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arsındaki puan farkı 5,2 iken Türkiye’de bu 13,9 puandır. 2025 2. çeyrek itibarıyla Türkiye’de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6 iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 32’dir. Böylece Türkiye’de geniş tanımlı işsizlik oranı AB ortalamasının yaklaşık üç katıdır.

AKP döneminde gençlerde işsizlik vahim bir hal aldı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinden bu yana gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26’dan yüzde 41,7’ye yükseldi. AKP döneminde geniş tanımlı genç işsizliği 15,6 puan yükseldi. 2025 2. çeyreğinde 15-24 yaş arası erkeklerde dar tanımlı işsizlik yüzde 11,6 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 34,5 olarak hesaplanırken, 15-24 yaş arası genç kadınlarda ise dar tanımlı işsizlik yüzde 23,1, geniş tanımlı işsizlik yüzde 53,4 olarak hesaplandı.