DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, DİSK-AR tarafından hazırlanan “Türkiye’de Emeklilerin Durumu: Emekli Aylıkları, Emekli Sayıları ve Ayrılan Kaynaklar” araştırması raporunu 13 Temmuz 2025 günü DİSK Emekli-Sen’in düzenlediği “Ankara Emekli Buluşması”nda kamuoyuna açıkladı.
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun konuşmasından satır başları ise şöyle:
“Türkiye’de Emeklilerin Durumu başlıklı DİSK-Ar raporunu paylaştık. Raporda özellikle emekli aylıkları sayıları ve emeklilere ayrılan başlıklar olmak üzere temel meseleleri aktardık. Türkiye’de emekliler, çalışanlardan sonra ikinci büyük grup. 5510 sayılı Yasa’yla emekli aylıkları çok ciddi seviyede gerilerdi, emeklilerin milli gelirden aldığı pay sıfırlandı ve emekli aylıkları asgari ücretin altına geriledi. Bu durum yamalarla iyileştirilmeye çalışılsa da emeklilik ve sosyal güvenlik sistemi adaletsiz bir sistem haline gelmiştir. Türkiye’de çalışan ve iş arayan emekli sayısı 8 milyona ulaştı. Çalıştıktan sonra emekli olmak ve sonra insanca yaşayabileceği bir aylığa ve emeklilik hakkına sahip olması herkesin hakkıdır. DİSK bu nedenle 1995’ten beri, 30 yıldır mücadele veriyoruz.
- Emekli aylıkları asgari ücret seviyesine yükseltilsin.
- Tüm emeklilerin insanca yaşayabileceği ve adaletsizliğin ortadan kaldırıldığı bir intibak yasası yapılsın.
- Emekli aylıkları sadece enflasyon üzerinden hesaplanıyor. Emekliler büyümeden payını alsın.
- Bütün bunlar için emeklilerin örgütlenmesi ve sendikalaşmasının yolu açılsın.
Bütün emeklileri DİSK’in çatısı altında yan yana olmaya, sendikalı, DİSK’li olmaya çağırıyorum.”
Araştırma raporuna ilişkin basın duyurusu ise şöyle:
DİSK-AR’ın “Türkiye’de Emeklilerin Durumu: Emekli Aylıkları, Emekli Sayıları ve Ayrılan Kaynaklar” başlıklı yeni araştırması yayımladı. Araştırma Türkiye’de emeklilerin durumunu kapsamlı olarak ele almayı amaçlıyor ve Türkiye’de emeklilerin durumu, özellikle emeklilere ayrılan kaynaklar bağlamında detaylı olarak ele alıyor. Bu araştırmada ayrıca Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) sosyal koruma harcamaları istatistiklerinden yararlanarak Avrupa ülkelerinde ve Türkiye’de emeklilerin sayısı ve emeklilere ayrılan kaynaklar, Avrupa ülkelerinin ve Türkiye’nin aktif/pasif sigortalı oranı ve Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içinde emekli aylıklarının payı karşılaştırmalı olarak yer alıyor.
DİSK-AR tarafından hazırlanan ve 13 Temmuz 2025’te kamuoyuyla paylaşılan araştırmadan özet bulgular şöyle:
- Emeklilerin nüfus içindeki payı artarken pastadaki payı düşüyor.
- Türkiye’de emekli aylıkları dibe doğru eşitleniyor!
- Türkiye’de ortalama emekli aylığı 2003’te asgari ücretin yüzde 36 üzerinde iken günümüzde asgari ücretin yüzde 22 altına geriledi!
- 2002’de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 46,4 iken 2025’te bu oran yüzde 29’a geriledi.
- Emekli aylığı ve hak sahiplerine yapılan ödemelerin GSYH’ye oranı AB-27 ülkelerinde ortalama yüzde 9,8 iken Türkiye’de yüzde 3,7’dir.
- 2009-2024 arasında Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan bütçe transferlerinin Bütçe ve GSYH’ye oranı ciddi biçimde düştü.
- 2025 yılının ilk yarısında ortalama emekli aylığı 17.252 TL ortalama işçi emekli aylığı ise 17.089 TL’dir! Buna karşın en düşük emekli aylığı 14.469 TL’dir.
- Emekliler ve onların hak sahipleri, işçilerden sonra Türkiye’nin en büyük toplumsal grubu durumundadır: 2024 itibarıyla emekli ve hak sahipleri Türkiye nüfusunun yüzde 18,5’ini oluşturuyor.
- 15,9 milyon emekli ve hak sahibi kişi sayısı ile Türkiye, Avrupa ülkeleri içinde emekli ve hak sahibi sayısının en fazla olduğu üçüncü ülkedir.
- “Türkiye’de emekli sayısı çok fazla, aktif/pasif oranı çok düşük” iddiası doğru değildir.
- Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kapsamında çalışanlar aktif sigortalılara dahil edildiğinde aktif-pasif oranı 2024 yıl sonu itibarıyla 1,75’tir.
- Avrupa ülkelerinde ortalama aktif/pasif oranı ortalama 1,5’tir.
- Düşük emekli aylıkları sebebiyle milyonlarca emekli tekrar çalışıyor veya iş arıyor: 2002 yılında yüzde 36,6 olan çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı Aralık 2024’te yüzde 65,7’ye yükseldi.
Araştırmaya ulaşmak için görsele tıklayınız
This post is also available in: Türkçe